Bent u net als ik geëvolueerd tot online homo sapiens, een wezen dat zân zaakjes bij voorkeur vlug en handig digitaal regelt? Dan moet het ook u zijn opgevallen dat verschillende vaderlandse overheidsdiensten in het tijdperk van trekschuit en paardentram zijn blijven steken. Als ze iets van je willen (weten) sturen ze je een brief! Vaak steekt daar zelfs een antwoordenveloppe in om te onderstrepen dat je reactie ook per post moet worden geretourneerd. Ouderwetser kan bijna niet.
Mooi mis. Sommige overheidsinstanties eisen zonder enig schaamtegevoel dat je in persoon voor hun balie-medewerkers verschijnt. Zeg nou zelf, daarvan lopen een cybermens toch de koude rillingen over het luie lijf? Zelfs in snikheet Thailand is dat geen aangenaam gevoel.
Ik weet dat, want het overkwam mij recentelijk tweemaal. De eerste keer vergezelde ik mijn echtgenote naar de consulaire afdeling van de Nederlandse ambassade te Bangkok. Zij moest daar in persoon verschijnen om haar aanvraag voor een toeristisch visum in te dienen. Ik begeleidde haar, niet alleen gedreven door zorg en innige gevoelens, maar ook om ter plekke mijn handtekening te zetten onder het formulier voor garantstelling en logiesverstrekking voor deze vakantie in Nederland.
De tweede keer diende ik mij met een door de Sociale Verzekerings Bank te Roermond (de instantie die mijn oude dag met een AOW-uitkering opvrolijkt) per post toegestuurde attestatie de vita, oftewel levensbewijs, te vervoegen bij het Social Security Office te Laem Chabang. De overheid wil op die manier zeker stellen dat de AOW-uitkering wordt overgemaakt aan het springlevende uitkeringsgerechtigde individu en niet aan de nakomelingen van een dode Bulgaarse oplichter.
Kansberekening
Nou, deze brave Nederlandse burger was mooi zoet met deze ouderwetse en totaal onnodige manier van overheidscontrole. Beide visites vergden vanuit mijn woonplaats Sattahip in totaal tien uur autorijden.
Aanhangers van het polderiaanse no nonsens denken zullen nu ongetwijfeld uitroepen: Hé zeurpiet, jij bent in Thailand van je pensioen gaan genieten, jij hebt je door een Thaise in de huwelijksboot laten nemen, jij wilt met haar met vakantie naar Nederland. Wie zân kont brandt moet nu eenmaal op de blaren zitten.
Maar ik ben inmiddels een Thaise no nonsens-denker geworden. En volgens de Thaise logica, onwrikbaar geworteld in welbegrepen eigenbelang en permanente onschuld, hadden de regelgevers en controleurs van vadertje Staat de volgende koppen in Nederlandse kranten op hun geweten kunnen hebben: âThaise liefde smoort in verkeersbloedâ en, nog wat navranter, âDodelijk ongeval in Thailand ontkracht levensbewijsâ.
De potloodkauwers op hun ergonomische bureaustoelen weten namelijk niet van of denken niet aan de levensgevaarlijke opdracht die zij namens de overheid levenslustige landgenoten in den vreemde opleggen. Thailand neemt immers een rouwzwarte zesde positie in op de wereldranglijst van landen met de meeste verkeersdoden. Per jaar sneven op de Thaise wegen meer dan 65.000 mensen. Dat maakt die fantasierijke krantenkoppen toch een ietsje minder fictief, zeker voor iemand die zich ruim tien uur moest bezighouden met risico-inschatting in de mallemolen van het Thaise verkeer.
Schade
Toegegeven, bovenstaande overpeinzingen kwamen bij me op, terwijl ik op een ongemakkelijke houten stoel ruim anderhalf uur de gang van zaken op het SSO te Laem Chabang mocht bestuderen. Dat draagt niet bij aan een vrolijke kijk op het leven. En de wetenschap dat het om totaal onnodige bureaucratische exercities gaat doet dat evenmin.
Zo weet de SVB natuurljk best dat zelfs wanneer ik onverhoeds de pijp definitief aan Maarten geef dit niet onopgemerkt gebeurt. Het droeve verscheiden van een landgenoot in den vreemde wordt keurig aan de ambassade, virtueel of niet, gemeld. De SVB kan me ook Skypen, emails laten bevestigen met DigID-keurmerk, uitbetaling net als bij online-banking laten conformeren met een persoonlijke SVB e-dentifier, enz. enz.
En dan is er nog mijn Thaise logica. Zelfs als mijn lijk onopgemerkt door de controlesystemen van pensioenverzekeraars springlevend lijkt, welke schade richt dat dan aan? Als ik langer was blijven leven, hadden ze ook moeten uitbetalen!
Verpozing
Ach, u had natuurlijk allang begrepen dat ik helemaal niet van die mij door overheidsinstanties opgelegde verschijnplicht af wil. Zonder de aansporing van de SVB had ik bijvoorbeeld nooit geweten dat een Thai met een halve meter documenten bij het Sociale Security Office moet verschijnen als hij of zij een eigen onderneming met personeelsleden wil laten registreren. Mijn levensbewijs innemen en controleren was namelijk het exclusieve bijklusje voor die ene SSO-dame belast met registratie bedrijven, vandaar dat twee wachtenden voor me anderhalf uur verpozing opleverde.
Eenmaal aan de beurt nam deze ambtenaresse anderhalve minuut de tijd om het met gegevens van mij en mijn familie gesierde document te bestuderen. Daarna haalde ze zuchtend een SSO-stempel uit haar bureaulade. De zenuwen gierden door mijn keel, nog even en officieel zou worden bevestigd dat ik leef.
Voelde ze het spanningsveld aan? Het stempel bleef namelijk in haar hand even in het luchtledige hangen. ,,Dit moet u ook invullenâ, zei ze met barse stem, met een vinger van haar vrije hand wijzend naar een plekje ergens op het formulier. Ik had geen idee waar ze het over had, maar met veel vertoon van levensbewijsheid zei ik: ,,In Holland they have no problem with thatâ. Boem, synchroon met een onverschillig âup to youâ plofte het stempel op het SVB-document. De klus was geklaard. Met een opgewekt âsee you next yearâ spoedden wij ons richting huis en ook dat haalden we.
Postduif
Maar ik had de SSO-dame onderschat en buiten de SVB-waard gerekend. Terugkerend van de Nederlandse vakantie vond ik een SVB- enveloppe tussen de post. Een ijverige ambtenaar had er twee A4-tjes ingestopt. Op het eerste velletje werd ik in mooi Engels bedreigd met gedeeltelijke of totale stopzetting van mijn AOW. De reden: ik zou gevraagde informatie niet hebben verstrekt.
Op het aan de SVB voor 17 juni in antwoordenveloppe terug te sturen velletje twee werd in één regel duidelijk gemaakt gemeld om welke informatie het ging. Daytime telephonenumber stond er, gevolgd door een in te vullen vakje.
Even overwoog ik daar te vermelden dat ik overdag alleen per postduif ben te contacteren. Dat heb ik maar niet gedaan. Van ambtenaren die je in no time zoân lekker belangrijk postaal dreigement sturen, maar jaren de tijd nemen om Bulgaarse pseudo-uitkeringstrekkers te spekken is geen gevoel voor humor te verwachten.
Dit is een ingekorte versie van een eerder gepubliceerd artikel in De Tegel, het magazine van de Nederlandse Vereniging Thailand.